Is een vegan dieet gezond? Dit artikel gaat in op de feiten en fabels die er zijn over het weglaten van dierlijke producten in je dagelijkse voeding, de zgn veganistische keuken.
In dit artikel wordt vanaf nu ‘veganistisch’ simpelweg ‘vegan'[Eng] genoemd, puur vanwege gebruiksgemak.
Het artikel is gebaseerd op o.a. wetenschappelijk onderzoek, Ayurvedische kennis en ervaring van de auteur en relevante publicaties.
Inhoud
Vegans, wat zijn dat?
We hebben de periode al een tijdje achter ons gelaten waar de benaming veganist zo’n beetje gelijk stond aan zoiets als radicale welzijnsfreak. Met name principekwesties op het gebied van dierenwelzijn voerden destijds bij vrijwel alle vegans de boventoon. En nog steeds gaat het menig ‘oldschool’ vegan om het terugdringen van dierenleed en streven ernaar geheel af te zien van het verbruik van dieren en producten van dierlijke herkomst .
Zij eten geen vlees, geen vis, maar ook geen zuivelproducten, eieren, honing en andere producten van dierlijke oorsprong of met dierlijke ingrediënten. Ook worden dierlijke bestanddelen vermeden bij o.a. kleding, verzorgingsproducten en andere gebruiksartikelen. Dus geen bont, leer, dons, wol, suède of zijde, maar ook geen gelatine, bijenwas of producten waarvoor dierproeven zijn gedaan.
Kentering in motivatie
De laatste jaren zie je echter een zekere verandering in beweegredenen bij vooral nieuwe vegan aanhangers. Steeds meer nieuwbakken vegans besluiten geen dierlijke producten meer te eten voornamelijk vanwege de gezondheidsvoordelen. Dat dierwelzijn mede profiteert wordt dan meer gezien als een welkome spin-off.
Ook de actuele milieuproblematiek wordt steeds vaker als argument opgeworpen om diervrij te eten. Maar welk argument ook wordt aangehangen, dierwelzijn, milieu of gezondheid, de statistieken wijzen uit dat al deze genoemde argumenten volledig steekhoudend zijn.
Het milieu argument
Dierlijke producten belasten het milieu aanzienlijk sterker dan plantaardige. Dat geldt het sterkst voor vlees. De Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO) voorspelt tot aan 2050 een stijging van 70% in de vraag naar vlees. En dat terwijl de grenzen van de aarde al zijn overschreden als het gaat om bijvoorbeeld klimaatverandering.
Milieubelasting van dierlijke producten t.o.v. plantaardige:
- 2 tot 60 keer meer broeikasgas-uitstoot
- 3 tot 10 keer meer voor landgebruik en energiegebruik.
- 30 tot 40 keer meer voor zoetwatergebruik.
Ook is er meer vervuiling in de vorm van bestrijdingsmiddelen, zware metalen en antibiotica.
Het gezondheids argument
Het is een wetenschappelijk feit dat, door minder of geen vlees en zuivel te nuttigen en méér volkoren graanproducten, peulvruchten, groenten, fruit en plantaardige vleesvervangers, het risico op hart- en vaatziekten aanmerkelijk beperkt.
In vlees zijn weliswaar belangrijke voedingsstoffen te vinden, maar die vind je ook eenvoudigweg in plantaardige producten. Met uitzondering van vit. B12
Deze essentiele voedingsstoffen zijn:
• Eiwitten voor de bouw van lichaamscellen.
• IJzer voor het transport van zuurstof door je bloed.
• Vitamine B1 voor de verbranding van koolhydraten en een goede werking van het hart en zenuwstelsel.
• Vitamine B12 voor de aanmaak van rode bloedlichamen en een goede werking van het zenuwstelsel.
Vitamine B12
Vitamine B12 zit alleen in dierlijke producten. Vegans krijgen daarom het advies zo nu en dan vitamine B12-supplementen te nemen. Hier vind je een artikel met o.a. een tabel vit. B12 inname-advies.
Het dierenwelzijns argument
Dierenwelzijn gaat over het leven dat dieren hebben en hoe ze verzorgd worden. Bij dierenwelzijn gaat het om het lichamelijke én geestelijke welzijn van dieren. In Nederland zijn regels opgesteld voor de huisvesting, het vervoeren en slachten van dieren.
Die regels zijn te vinden in de Gezondheids- en Welzijnswet voor Dieren. Het belangrijkste uitgangspunt hierbij is dat dieren geen onnodige pijn lijden en dat ze zorg krijgen als dat nodig is.
Aanscherping gewenst!
Er zijn verschillende dierenwelzijnsorganisaties in Nederland die vinden dat de welzijnsregelgeving flink aangescherpt moet worden, zoals de Dierenbescherming, Dier & Recht , Stichting Wakker Dier en de World Society for the Protection of Animals (WSPA).
Als belangrijkste knelpunten geven zij aan:
- Dieren krijgen te weinig ruimte en geen gelegenheid om naar buiten te gaan.
- Dieren (kalveren, vleesvarkens, melkkoeien) leven op roostervloeren zonder liggedeelte met stro.
- Veetransporten duren langer dan 8 uur.
- Er is onvoldoende verdoving in slachthuizen.
- Dieren krijgen te weinig of te eenzijdig voer.
NVWA
De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) ziet erop toe dat bedrijven zoals veehouderijen, boerderijen, fokkerijen, transportbedrijven en slachterijen zich aan de regels houden.
Helaas lijken, volgens deskundigen en de genoemde dierwelzijnsorganisaties, deze regels eerder het economisch belang te dienen dan het dier. In veel bedrijven wordt dan ook op eigen initiatief meer aan dierenwelzijn gedaan dan in de wet staat voorgeschreven en dat spreekt boekdelen over die regels.
Cosmetica
Ook in de cosmetische industrie zie je steeds meer initiatieven die een diervriendelijk of zelfs diervrij product op de markt brengen. Een goed voorbeeld is het Turkse huidverzorgingsmerk Thalia. Al deze producten zijn dierproefvrij, vrij van dierlijke vetten, zonder SLS/SLES (oppervlakte actieve stoffen) en zonder parabenen of paraffine.
Thalia’s zepen, shampoos, lotions, haarmaskers, oliën, crèmes, body sprays ect zijn gemaakt op basis van natuurlijke ingrediënten en kruiden en worden verrijkt en bereid met natuurlijke extracten en oliën die verkregen worden uit de natuur. Hieronder is een link naar de winkel, mocht je belangstelling hebben voor dit sympathieke initiatief.
Vegan is trend
Steeds meer mensen ervaren dat het weglaten van dierlijke producten in hun dagelijkse voedingspatroon, hen een onverwacht sterke energieke impuls geeft. Steeds meer zie je dat ook de markt inspeelt op de groeiende groep vegans. Vegane restaurants en vegane producten in de gewone supermarkten veroveren steeds meer het beeld in het dagelijks leven.
Deze enorme groei van de laatste jaren, is niet in de laatste plaats te danken aan publicaties van uiteenlopende wetenschappelijke studies, die onderschrijven dat dierlijke producten vandaag de dag vaker niet- dan wel gezond zijn.
Wetenschappelijke studies
Als je naar de meest recente wetenschappelijke studies kijkt, dan lees je dat vele dierlijke producten in verband worden gebracht met verschillende welvaartsziekten. Zo is het tegenwoordig een wetenschappelijk feit dat rood vlees een vorm van darmkanker in de hand kan werken.
Ook kan koemelk, dat feitelijk een voedingsmiddel voor kalveren is, niet meer gezien worden als ideaal voedingsmiddel voor volwassen mensen. Veel wetenschappelijke studies zijn kritisch over het drinken van koemelk.
Voedingscentrum
Uiteindelijk heeft nu ook het Voedingscentrum van de overheid officieel aangegeven dat vleesconsumptie veel schadelijker is dat voorheen werd aangenomen. Zij baseren hun advies op de nieuwe Richtlijnen Gezonde Voeding van de Gezondheidsraad, dé autoriteit op het gebied van gezondheid.
Het resultaat is dat vlees primair op een zijspoor is gezet in de officiële Schijf van Vijf en geadviseerd wordt zeer matig met vlees te zijn. Daarnaast besteden zij veel aandacht aan zgn vleesvervangers, die zij dan ook aanraden. Daarbij propageren ze bovendien meer groenten te eten dan het gemiddelde waar ze voorheen vanuit gingen.
Lees ook het artikel Vegan en Afvallen, de gouden formule. Hierin wordt beschreven waarom je gemakkelijk kunt afvallen (of op gewicht blijven) zonder werkelijk te lijnen door vegan te eten.
